لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..DOC) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 23 صفحه
قسمتی از متن word (..DOC) :
2
انواع حملات در شبکه های کامپیوتری ( بخش اول )
مدیریت شبکه
4014
14
3.6
انواع حملات در شبکه های کامپیوتری ( بخش اول )
امنیت اطلاعات و ایمن سازی شبکه های کامپیوتری از جمله موضوعاتی است که این روزها در کانون توجه تمامی سازمان ها و موسسات قرار گرفته شده است . در یک شبکه کامپیوتری به منظور ارائه خدمات به کاربران ، سرویس ها و پروتکل های متعددی نصب و پیکربندی می گردد. برخی از سرویس ها دارای استعداد لازم برای انواع حملات بوده و لازم است در مرحله اول و در زمان نصب و پیکربندی آنان ، دقت لازم در خصوص رعایت مسائل ایمنی انجام و در مرحله دوم سعی گردد که از نصب سرویس ها و پروتکل های غیرضروری ، اجتناب گردد . در این مقاله قصد داریم از این زاویه به مقوله امنیت اطلاعات و ایمن سازی شبکه های کامپیوتری پرداخته و در ادامه با انواع حملاتی که امروزه متوجه شبکه های کامپیوتری است ، بیشتر آشنا شویم . قطعا" شناسائی سرویس های غیرضروری و انواع حملاتی که مهاجمان با استفاده از آنان شبکه های کامپیوتری را هدف قرار می دهند ، زمینه برپاسازی و نگهداری شبکه های کامپیوتری ایمن و مطمئن را بهتر فراهم می نماید .
مقدمه
حملات در یک شبکه کامپیوتری حاصل پیوند سه عنصر مهم سرویس ها ی فعال ، پروتکل های استفاده شده و پورت های باز می باشد . یکی از مهمترین وظایف کارشناسان فن آوری اطلاعات ، اطیمنان از ایمن بودن شبکه و مقاوم بودن آن در مقابل حملات است (مسئولیتی بسیارخطیر و سنگین )
3
. در زمان ارائه سرویس دهندگان ، مجموعه ای از سرویس ها و پروتکل ها به صورت پیش فرض فعال و تعدادی دیگر نیز غیر فعال شده اند.این موضوع ارتباط مستقیمی با سیاست های یک سیستم عامل و نوع نگرش آنان به مقوله امنیت دارد. در زمان نقد امنیتی سیستم های عامل ، پرداختن به موضوع فوق یکی از محورهائی است که کارشناسان امنیت اطلاعات با حساسیتی بالا آنان را دنبال می نمایند.
اولین مرحله در خصوص ایمن سازی یک محیط شبکه ، تدوین ، پیاده سازی و رعایت یک سیاست امنیتی است که محور اصلی برنامه ریزی در خصوص ایمن سازی شبکه را شامل می شود . هر نوع برنامه ریزی در این رابطه مستلزم توجه به موارد زیر است :
بررسی نقش هر سرویس دهنده به همراه پیکربندی انجام شده در جهت انجام وظایف مربوطه در شبکه
انطباق سرویس ها ، پروتکل ها و برنامه های نصب شده با خواسته ها ی یک سازمان
بررسی تغییرات لازم در خصوص هر یک از سرویس دهندگان فعلی (افزودن و یا حذف سرویس ها و پروتکل های غیرضروری ، تنظیم دقیق امنیتی سرویس ها و پروتکل های فعال )
تعلل و یا نادیده گرفتن فاز برنامه ریزی می تواند زمینه بروز یک فاجعه عظیم اطلاعاتی را در یک سازمان به دنبال داشته باشد . متاسفانه در اکثر موارد توجه جدی به مقوله برنامه ریزی و تدوین یک سیاست امنیتی نمی گردد . فراموش نکنیم که فن آوری ها به سرعت و به صورت مستمر در حال تغییر بوده و می بایست متناسب با فن آوری های جدید ، تغییرات لازم با هدف افزایش ضریب مقاومت سرویس دهندگان و کاهش نقاط آسیب پذیر آنان با جدیت دنبال شود . نشستن پشت یک سرویس دهنده و پیکربندی آن بدون وجود یک برنامه مدون و مشخص ، امری بسیار خطرناک بوده که بستر لازم برای بسیاری از حملاتی که در آینده اتفاق خواهند افتاد را فراهم می نماید . هر سیستم عامل دارای مجموعه ای از سرویس ها ، پروتکل ها و ابزارهای خاص خود بوده و نمی توان بدون وجود یک برنامه مشخص و پویا به تمامی ابعاد آنان توجه و از پتانسیل های آنان در جهت افزایش کارائی و ایمن سازی شبکه استفاده نمود. پس از تدوین یک برنامه مشخص در ارتباط با سرویس دهندگان ، می بایست در فواصل زمانی خاصی ، برنامه های تدوین یافته مورد بازنگری قرار گرفته و تغییرات لازم در آنان با توجه به شرایط موجود و فن آوری های جدید ارائه شده ، اعمال گردد . فراموش نکنیم که حتی راه حل های انتخاب شده فعلی که دارای عملکردی موفقیت آمیز می باشند ، ممکن است در آینده و با توجه به شرایط پیش آمده
3
قادر به ارائه عملکردی صحیح ، نباشند .
وظیفه یک سرویس دهنده
پس از شناسائی جایگاه و نقش هر سرویس دهنده در شبکه می توان در ارتباط با سرویس ها و پروتکل های مورد نیاز آن به منظور انجام وظایف مربوطه ، تصمیم گیری نمود . برخی از سرویس دهندگان به همراه وظیفه آنان در یک شبکه کامپیوتری به شرح زیر می باشد :
Logon Server : این نوع سرویس دهندگان مسئولیت شناسائی و تائید کاربران در زمان ورود به شبکه را برعهده دارند . سرویس دهندگان فوق می توانند عملیات خود را به عنوان بخشی در کنار سایر سرویس دهندگان نیز انجام دهند .
Network Services Server : این نوع از سرویس دهندگان مسئولیت میزبان نمودن سرویس های مورد نیاز شبکه را برعهده دارند . این سرویس ها عبارتند از :
- Dynamic Host Configuration Protocol ) DHCP)
- Domain Name System ) DNS)
- Windows Internet Name Service) WINS)
- Simple Network Management Protocol ) SNMP)
4
Application Server : این نوع از سرویس دهندگان مسئولیت میزبان نمودن برنامه ها ی کاربردی نظیر بسته نرم افزاری Accounting و سایر نرم افزارهای مورد نیاز در سازمان را برعهده دارند .
File Server : از این نوع سرویس دهندگان به منظور دستیابی به فایل ها و دایرکتوری های کاربران ، استفاده می گردد .
Print Server : از این نوع سرویس دهندگان به منظور دستیابی به چاپگرهای اشتراک گذاشته شده در شبکه ، استفاده می شود .
Web Server : این نوع سرویس دهندگان مسئولیت میزبان نمودن برنامه های وب و وب سایت های داخلی و یا خارجی را برعهده دارند .
FTP Server : این نوع سرویس دهندگان مسئولیت ذخیره سازی فایل ها برای انجام عملیات Downloading و Uploading را برعهده دارند. سرویس دهندگان فوق می توانند به صورت داخلی و یا خارجی استفاده گردند .
Email Server : این نوع سرویس دهندگان مسئولیت ارائه سرویس پست الکترونیکی را برعهده داشته و می توان از آنان به منظور میزبان نمودن فولدرهای عمومی و برنامه های Gropuware ، نیز استفاده نمود.
News/Usenet (NNTP) Server : این نوع سرویس دهندگان به عنوان یک سرویس دهنده newsgroup بوده و کاربران می توانند اقدام به ارسال و دریافت پیام هائی بر روی آنان نمایند .
به منظور شناسائی سرویس ها و پروتکل های مورد نیاز بر روی هر یک از سرویس دهندگان ، می بایست در ابتدا به این سوال پاسخ داده شود که نحوه دستیابی به هر یک از آنان به چه صورت است ؟ : شبکه داخلی ، شبکه جهانی و یا هر دو مورد . پاسخ به سوال فوق زمینه نصب و پیکربندی سرویس ها و پروتکل های ضروری و حذف و غیر فعال نمودن سرویس ها و پروتکل های غیرضروری در ارتباط با هر یک از سرویس دهندگان موجود در یک شبکه کامپیوتری را فراهم می نماید .
سرویس های حیاتی و موردنیاز
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 16 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
موضوع پروژه:
نقشه یک شهرک مسکونی به پیوست امده است.جمعیت این شهرک در سال 1385:10500نفر درسال1380:9000نفرودرسال1375:8500نفر بوده است.مطلوب است طراحی شبکه آبرسانی شهرک برای 25سال آینده در صورتی که شهرک در منطقه معتدل ومرطوب قرار داشته باشد.
گام اول: تعیین جمعیت در 25 سال آینده:
گام دوم: شماره گذاری لوله ها و گره ها
گام سوم: تعیین مساحت منطقه به :
گام چهارم: تعیین سطح سرویس هر لوله به هکتار:
لوله 1: 0. 103ha
لوله 2: 0.067ha
لوله 3: 0.093ha
لوله 40.212ha:
لوله 5: ha0.573
لوله 6564ha : 0.
لوله 7: 0.359ha
لوله 8: 0. 206ha
لوله 9: 0.134ha
لوله 10: 0.184ha
لوله 11: 0.271ha
لوله 12: 0.514ha لوله 130.525ha:
لوله 14: 0.282ha لوله15: 0.103ha
لوله 16: 0.067ha
لوله 17: 0.092ha
گام پنجم: تعیین تراکم جمعیتی شهر
تراکم=مساحت منطقه/ جمعیت کل
تراکم=4.315/15500
تراکم = 3592.12 ((C/ha
گام ششم: تعیین جمعیت تحت سرویس هر لوله
جمعیت = سطح * تراکم (نفر )
لوله1: 370= 3592.12 *0.103
لوله2: 241= 3592.12*.0670
لوله3: 334= 3592.12 * 0.093
لوله4: 761 = 3592.12 * 0.212
لوله5: 1929= 3592.12 * 0.573
لوله6: 2026= 3592.12 * 0.564
لوله 7: 1290= 0.313*3592.12
لوله 8: 740=0.206 *3592.12
لوله 9: 481= 0.134 *3592.12
لوله 10: 661= 0.184*3591.12
لوله 11: 973= 0.271*3592.12
لوله 12: 1846= 0.514 *3592.12
لوله13: 1886 =0.525 *3592.12
لوله 14: 1013 = 0.2823592.12*
لوله15: 370= 0.103 *3592.12
لوله 16: 241= 0.067 *3592.12
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 19 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
172
سیستم تلفن و شبکه کامپیوتری
شبکههای کامپیوتری
تعریف شبکه: به مجموعهای از کامپیوترهای مستقل و متصل به هم شبکه گفته میشود، این مفهوم را نباید مترادف با سیستمهای توزیع شده دانست زیرا سیستمهای توزیع شده متصل به هم بوده ولی مستقل از یکدیگر نمیباشند زیرا در این سیستمها کلیه پردازشها توسط کامپیوتر مرکزی انجام میشود ولی در شبکههای کامپیوتری مستقل از دیگر کامپیوترها پردازش خود را انجام میدهند و فقط تبادل اطلاعات بین کامپیوترهای مختلف انجام میگیرد.
معمولاً در شبکهها تعدادی کامپیوتر برای اجرای برنامههای کاربران وجود دارد که به این کامپیوترها host یا میزبان میگویند.
hostها توسط زیر شبکه ارتباطی یا subnet با هم در حال ارتباط هستند. در واقع subnet همان سیستم انتقال یا حمل میباشد.
تقریباً در تمامی شبکهها subnetها دارای دو عنصر اصلی هستند:
1) عناصر سوئچینگ که وظیفه پردازشگری واسط پیغامها را دارند.
2) خطوط ارتباطی: که در دو نوع Point to Point و Multi Point وجود دارند.
انواع حالتهای انتقال دادهها
1ـ simplex (ساده): در این روش یک سیستم فرستنده و دیگری گیرندة اطلاعات است.
2ـ half Duplex (نیمه دوطرفه) که در این روش در یک زمان مشخص فقط یکی از سیستمها برای سیستم دیگر اطلاعات میفرستند.
174
3ـ full Duplex (دو طرفه) که در این روش بطور همزمان دو سیستم میتوانند برای هم اطلاعات بفرستند.
خطوط ارتباطی
خطوط ارتباطی بین سیستمهای کامپیوتری در دو نوع نقطه به نقطه و چند نقطهای محصور میشود.
در سیستم نقطه به نقطه دو سیستم توسط یک لینک (کابل) یا توسط ماهواره به هم ارتباط مییابند.
د رنوع چند نقطهای یا Multi Point ارتباط بین چند سیستم برقرار میشود و معمولاً از یک سیستم اصلی (Server) استفاده میشود، باید توجه کنیم در بحث ما به هر سیستم کامپیوتری با وسایل و دستگاههای جانبیاش یک سیستم یا Work station یا host میگوییم.
انواع مختلف روش چند نقطهای
1) روش مش: هر سیستم توسط یک کابل لینک به تک تک سیستمهای دیگر متصل میشود.
مزایا و معایت این روش اینست که اولاً عیب در یک لینک باعث قطع مسیر نمیشود و همچنین امنیت بالایی دارد ثانیاً استفاده از کابلهای متعدد اجراء آن را مشکل کرده و هزینه نیز زیاد میشود.
2) روش استار: در این روش از دستگاهی به نام hub که مستقیماً به سرور وصل میشود استفاده میشود. hubها در حال حاضر در 3 نوع 10، 100 و 100/10 مگا هرتز میباشند (هرچه فرکانس بالاتر، سرعت بالاتر و قیمت گرانتر است) همچنین مشخصه دیگر hubها، تعداد سوکتها است که معمولاً عددهای 32, 16 و 64 نشان دهنده این تعداد است و می
174
توان به همین تعداد خروجی از hub را به کامپیوترهای مختلف وصل نمود.
مزایا و معایب این روش اینست که اولاً کابل کمتری مصرف شده و در صورت بروز عیب در کابل بقیه سیستمها از کار نمیافتد ثانیاً هزینه این شبکه پائینتر است.
3) روش تری (Tree): در این روش علاوه بر استفاده از hub اصلی ازهابهای فرعی subhub نیز استفاده میشود و سرور بازهم به هاب اصلی متصل میگردد، معمولاً در هر طبقه از ساختمانهای بزرگ یا در هر ساختمان از مکانهای چند ساختمانی از یک hub استفاده میشود.
4) روش باس: در این روش از hub استفاده نمیشود و با استفاده از لینک همه سیستمها به صورت پشت سرهم تغذیه میشوند، هر انشعاب توسط یک تپ وصل میگردد و در انتهای کابل اصلی نیز یک cable end وصل میشود.
مزایا و معایب این روش اینست که اولاً این روش ساده است و کابل کمتری نیاز دارد ثانیاً تعداد سیستمها محدود شده و ثالثاً خطای زیادی در شبکه ممکن است رخ دهد و امکان برخورد سیگنالهای اطلاعات وجود دارد.
5) روش رینگ: در این سیستم همه سیستمها به شکل حلقوی به هم وصل میشود و یک حجم حافظه خالی (Token) در هر لحظه توسط سرور برای هریک از سیستمها با توجه به سرعت جابجایی Token تعریف میشود.
مزایا و معایب این روش اینست که اولا ًکارت شبکه با بقیه کارتهای شبکه متفاوت بوده و یک ورودی و یک خروجی دارد و ثانیاً: امنیت شبکه پائین است زیرا باید اطلاعات از چند سیستم واسطه بگذرد.
6) روش هیبرید: ترکیبی از شبکههای گفته شده است.
175
انواع کابلها برای انتقال اطلاعات
1ـ زوج سیم تابیده شده که اگر شیلد داشته باشد STP و اگر بدون شیلد باشد UTP نامیده میشود.
2ـ کابل کواکسیال که به دو صورت 50 و 75 اهم وجود دارد که در شبکههای کامپیوتری از نوع 50 اهم با استانداردهای RG- 8، RG- 9، RG- 11 و RG- 58 استفاده میشود.
3ـ فیبر نوری: اساس کار این نوع کابلها انعکاس نور است، در ابتدای مدار یک دیود نورانی و در انتهای مدار یک فوتو ترانزیستور قرار میگیرد. این نوع کابلها به دلیل عدم تلفات در فواصل طولانی استفاده میشوند اما قیمت بالایی دارند. مشخصات انواع کابلها در جدول 1 آمده است.
تقسیمبندی شبکهها از لحاظ جغرافیایی
1ـ LAN: شبکههای هستند که وسعت آنها زیر یک کیلومتر است و معمولاً در یک یا چند ساختمان مجاور هم بسته میشود و مورد استفاده قرار میگیرد و دارای تعداد hostهای محدودی است.
2ـ MAN: شبکههایی هستند که گستره آن میتواند یک شهر یا چند شهر مجاور هم باشد در این شبکه تعدادی شبکه LAN داریم.
3ـ WAN: دارای گسترة بسیار زیادی مثل کل یا قسمتی از کره زمین است بدین صورت که بین serverهای کشورهای مختلف ارتباط Point to Point برقرار است که این ارتباط میتواند توسط ماهواره، فیبرنوری و ... باشد و آن کشور خود زیر شبکهای دارد و server اصلی آن کشور به serverهای دیگری که در آن کشور به عنوان زیرشبکهاش هستند سرویس میدهد.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 118 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
1
2
دانشگاه علمی کاربردی
علامه طبرسی
موضوع:
شبکه های کامپیوتری
تقدیم به
آنهایی که
حقیقت بر دل و جانشان
تجلی کرده است
اگرچه از این اوراق بی بها مستغنیند
3
فهرست مطالب
فصل 1
سخت افزار شبکه
شبکه های محلی
شبکه های شهری
شبکه های گسترده
شبکه های بی سیم
شبکه های خانگی
شبکه بندی
فصل 2
نرم افزار شبکه
سلسله مراتب قرارداد
اصول طراحی لایه ها
خدمات اتصال گرا و بی اتصال
عملیات خدمات
رابطه بین خدمات و قراردادها
مدل های مرجع
مدل مرجع OSI
مدل مرجع TCP/IP
فصل3
لایه طراحی شبکه
*اصول طراحی لایه شبکه
- راه گزینی بسته به روش ایست و انتظار
- خدماتی که برای لایه انتقال تهیه می شود
- پیاده سازی خدمات بی اتصال
- پیاده سازی خدمات اتصال گرا
فصل 4
- سرویس دهنده های نام و اصول مدیریت شبکه
4
فصل 5
امنیت شبکه
- رمزنگاری
- اصل افزونگی
- اصل تازگی
- امضاهای دیجیتال
- امنیت IP
- دیوار آتش
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 16 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
1
موضوع:فیبرنوری در شبکه ها
فهرست
بیشینه و پیشگفتار .......................................................................................... 4
2
کاربرد ها....................................................................................................... 5
اهداف ......................................................................................................... 5
مراحل.......................................................................................................... 8
توضیحات پیرامون فیبر نوری.............................................................................. 11
نتیجه گیری.............................................................................................. 16
مراجع....................................................................................................... 19
پیشینه و پیش گفتار
فیبر نوری چیست و کاربرد و عملکرد فیبر نوری چگونه است
فیبر نوری یکی از محیط های انتقال داده با سرعت بالا است . امروزه از فیبر نوری در موارد متفاوتی نظیر: شبکه های تلفن شهری و بین شهری ، شبکه های کامپیوتری و اینترنت استفاده بعمل می آید. فیبرنوری رشته ای از تارهای شیشه ای بوده که هر یک از تارها دارای ضخامتی معادل تار موی انسان را داشته و از آنان برای انتقال اطلاعات در مسافت های طولانی استفاده می شود.
پس از اختراع لیزر در سال ۱۹۶۰ میلادی، ایده بکارگیری فیبر نوری برای انتقال اطلاعات شکل گرفت. خبر ساخت اولین فیبر نوری در سال ۱۹۶۶ همزمان در انگلیس و فرانسه با تضعیفی برابر با؟ اعلام شد که عملا در انتقال اطلاعات مخابراتی قابل استفاده نبود تا اینکه در سال ۱۹۷۶ با کوشش فراوان پژوهندگان، تلفات فیبر نوری تولیدی شدیدآ کاهش داده شد و به مقداری رسید که قابل ملاحظه با سیمهای هممحور بکاررفته در شبکه مخابرات بود.
فیبر نوری از پالسهای نور برای انتقال دادهها از طریق تارهای سیلکون بهره میگیرد. یک کابل فیبر نوری که کمتر از یک اینچ قطر دارد میتواند صدها هزار مکالمهٔ صوتی را حمل کند . فیبرهای نوری تجاری ظرفیت ۲٫۵ گیگابایت در ثانیه تا ۱۰ گیگابایت در ثانیه را فراهم میسازند . فیبر نوری از چندین لایه ساخته میشود. درونیترین لایه را هسته مینامند. هسته شامل یک تار کاملاً بازتاب کننده از شیشه خالص (معمولاً) است. هسته در بعضی از کابلها از پلاستیک کا ملاً بازتابنده ساخته میشود، که هزینه ساخت را پایین میآورد. با این حال، یک هسته پلاستیکی معمولاً کیفیت شیشه را ندارد و بیشتر برای حمل دادهها در فواصل کوتاه به کار میرود. حول هسته بخش پوسته قرار دارد، که از شیشه یا پلاستیک ساخته میشود. هسته و پوسته به همراه هم یک رابط بازتابنده را تشکیل میدهند که با عث میشود که نور در هسته تا بیده شود تا از سطحی به طرف مرکز هسته باز تابیده شود که در آن دو ماده به هم میرسند. این عمل بازتاب نور به مرکز هسته را (بازتاب داخلی کلی) مینامند. قطر هسته و پوسته با هم حدود ۱۲۵ میکرون است (هر میکرون معادل یک میلیونیم متر است)، که در حدود اندازه یک تار موی انسان است. بسته به سازنده، حول پوسته چند لایه محافظ، شامل یک پوشش قرار میگیرد
4
.
یک پوشش محافظ پلاستکی سخت لایه بیرونی را تشکیل میدهد. این لایه کل کابل را در خود نگه میدارد، که میتواند صدها فیبر نوری مختلف را در بر بگیرد. قطر یک کابل نمونه کمتر از یک اینچ است .
از لحاظ کلی، دو نوع فیبر وجود دارد: تک حالتی و چند حالتی. فیبر تک حالتی یک سیگنال نوری را در هر زمان انتشار میدهد، در حالی که فیبر چند حالتی میتواند صدها حالت نور را به طور همزمان انتقال بدهد .
کاربردها:
● فیبرنوری چه کاربردهای دارد؟
استفاده از حسگرهای فیبرنوری برای اندازهگیری کمیتهای فیزیکی مانند جریان الکتریکی، میدان مغناطیسی، فشار، حرارت و جابجایی آلودگی آبهای دریا، سطح مایعات، تشعشعات پرتوهای گاما و ایکس بهره گرفته میشود. یکی دیگر از کاربردها فیبرنوری در صنایع دفاعی و نظامی است که از آن جمله میتوان به برقراری ارتباط و کنترل با آنتن رادار، کنترل و هدایت موشکها و ارتباط زیردریاییها اشاره کرد. فیبرنوری در پزشکی نیز کاربردهای فراوانی دارد از جمله در دزیمتری غدد سرطانی، شناسایی نارساییهای داخلی بدن، جراحی لیزری، استفاده در دندانپزشکی و اندازهگیری خون و مایعات بدن.
ظرفیت و سرعت زیاد و ایمنی اطلاعات از دلایل اصلی استفاده از شبکه فیبرنوری است
فیبرنوری در اندازهگیری کمیتهای فیزیکی، صنایع دفاعی و نظامی و پزشکی به کار گرفته میشود
کاربرد در حسگرها: استفاده از حسگرهای فیبر نوری برای اندازهگیری کمیتهای فیزیکی مانند جریان الکتریکی، میدان مغناطیسی، فشار، حرارت، جابجایی، آلودگی آبهای دریا، سطح مایعات، تشعشعات پرتوهای گاما و ایکس در سالهای اخیر شروع شده است. در این نوع حسگرها، از فیبر نوری به عنوان عنصر اصلی حسگر بهرهگیری میشود بدین ترتیب که ویژگیهای فیبر تحت میدان کمیت مورد اندازهگیری تغییر یافته و با اندازه شدت کمیت تأثیرپذیر میشود.
کاربردهای نظامی: فیبر نوری کاربردهای بیشماری در صنایع دفاع دارد که از آن جمله میتوان برقراری ارتباط و کنترل با آنتن رادار، کنترل و هدایت موشکها، ارتباط زیردریاییها (هیدروفون) را نام برد.
کاربردهای پزشکی: فیبرنوری در تشخیص بیماریها و آزمایشهای گوناگون در پزشکی کاربرد فراوان دارد که از آن جمله میتوان چندهسنجی (دُزیمتری) غدد سرطانی، شناسایی نارساییهای داخلی بدن، جراحی لیزری، استفاده در دندانپزشکی و اندازهگیری مایعات و خون نام برد
اهداف:
مبانی فیبر نوری
فیبر نوری ، رشته ای از تارهای بسیار نازک شیشه ای بوده که قطر هر یک از تارها نظیر قطر یک تار موی انسان است . تارهای فوق در کلاف هائی سازماندهی و کابل های نوری را بوجود می آورند. از فیبر نوری بمنظور ارسال سیگنال های نوری در مسافت های طولانی استفاده می شود.
مزایای فیبر نوری
فیبر نوری در مقایسه با سیم های های مسی دارای مزایای زیر است :
· ارزانتر. هزینه چندین کیلومتر کابل نوری نسبت به سیم های مسی کمتر است .
· نازک تر. قطر فیبرهای نوری بمراتب کمتر از سیم های مسی است .
· ظرفیت بالا. پهنای باند فیبر نوری بمنظور ارسال اطلاعات بمراتب بیشتر از سیم مسی است .
· تضعیف ناچیز. تضعیف سیگنال در فیبر نوری بمراتب کمتر از سیم مسی است .
· سیگنال های نوری . برخلاف سیگنال های الکتریکی در یک سیم مسی ، سیگنا ل ها ی نوری در یک فیبر تاثیری بر فیبر دیگر نخواهند داشت .
· مصرف برق پایین . با توجه به سیگنال ها در فیبر نوری کمتر ضعیف می گردند ، بنابراین می توان از فرستنده هائی با میزان برق مصرفی پایین نسبت به فرستنده های الکتریکی که از ولتاژ بالائی استفاده می نمایند ، استفاده کرد.
· سیگنال های دیجیتال . فیبر نور ی مناسب بمنظور انتقال اطلاعات دیجیتالی است .
· غیر اشتعال زا . با توجه به عدم وجود الکتریسیته ، امکان بروز آتش سوزی وجود نخواهد داشت .
· سبک وزن . وزن یک کابل فیبر نوری بمراتب کمتر از کابل مسی (قابل مقایسه) است.
· انعطاف پذیر . با توجه به انعظاف پذیری فیبر نوری و قابلیت ارسال و دریافت نور از آنان، در موارد متفاوت نظیر دوربین های دیجیتال با موارد کاربردی خاص مانند : عکس برداری پزشکی ، لوله کشی و ...استفاده می گردد.
با توجه به مزایای فراوان فیبر نوری ، امروزه از این نوع کابل ها در موارد متفاوتی استفاده می شود. اکثر شبکه های کامپیوتری و یا مخابرات ازراه دور در مقیاس وسیعی از فیبر نوری استفاده می نماین
بخش های مختلف فیبر نوری
4
یک فیبر نوری از سه بخش متفاوت تشکیل شده است :
هسته (Core)
هسته نازک شیشه ای در مرکز فیبر که سیگنا ل های نوری در آن حرکت می نمایند.
روکش Cladding بخش خارجی فیبر بوده که دورتادور هسته را احاطه کرده و باعث برگشت نورمنعکس شده به هسته می گردد.
بافر رویه Buffer Coating
روکش پلاستیکی که باعث حفاظت فیبر در مقابل رطوبت و سایر موارد آسیب پذیر ، است .
انواع فیبر نوری
صدها و هزاران نمونه از رشته های نوری فوق در دسته هائی سازماندهی شده و کابل های نوری را بوجود می آورند. هر یک از کلاف های فیبر نوری توسط یک روکش هائی با نام Jacket محافظت می گردند. فیبر های نوری در دو گروه عمده ارائه می گردند:
فیبرهای تک حالته (Single-Mode)
بمنظور ارسال یک سیگنال در هر فیبر استفاده می شود نظیر : تلفن
فیبرهای چندحالته Multi-Mode
بمنظور ارسال چندین سیگنال در یک فیبر استفاده می شود( نظیر : شبکه های کامپیوتری)
فیبرهای تک حالته دارای یک هسته کوچک ( تقریبا" ۹ میکرون قطر ) بوده و قادر به ارسال نور لیزری مادون قرمز ( طول موج از ۱۳۰۰ تا ۱۵۵۰ نانومتر) می باشند. فیبرهای چند حالته دارای هسته بزرگتر ( تقریبا" ۵ / ۶۲ میکرون قطر ) و قادر به ارسال نورمادون قرمز از طریق LED می باشند
ارسال نور در فیبر نوری
فرض کنید ، قصد داشته باشیم با استفاده از یک چراغ قوه یک راهروی بزرگ و مستقیم را روشن نمائیم . همزمان با روشن نمودن چراغ قوه ، نور مربوطه در طول مسیر مسفقیم راهرو تابانده شده و آن را روشن خواهد کرد. با توجه به عدم وجود خم و یا پیچ در راهرو در رابطه با تابش نور چراغ قوه مشکلی وجود نداشته و چراغ قوه می تواند ( با توجه به نوع آن ) محدوده مورد نظر را روشن کرد. در صورتیکه راهروی فوق دارای خم و یا پیچ باشد ، با چه مشکلی برخورد خواهیم کرد؟
در این حالت می توان از یک آیینه در محل پیچ راهرو استفاده تا باعث انعکاس نور از زاویه مربوطه گردد.در صورتیکه راهروی فوق دارای پیچ های زیادی باشد ، چه کار بایست کرد؟ در چنین حالتی در تمام طول مسیر دیوار راهروی مورد نظر ، می بایست از آیینه استفاده کرد. بدین ترتیب نور تابانده شده توسط چراغ قوه (با یک زاویه خاص) از نقطه ای به نقطه ای دیگر حرکت کرده ( جهش کرده و طول مسیر راهرو را طی خواهد کرد). عملیات فوق مشابه آنچیزی است که در فیبر نوری انجام می گیرد.
تکنولوژی ( فن آوری ) فیبر نوری
نور، در کابل فیبر نوری از طریق هسته (نظیر راهروی مثال ارائه شده ) و توسط جهش های پیوسته با توجه به سطح آبکاری شده ( Cladding) ( مشابه دیوارهای شیشه ای مثال ارائه شده ) حرکت می کند.( مجموع انعکاس داخلی ) . با توجه به اینکه سطح آبکاری شده ، قادر به جذب نور موجود در هسته نمی باشد ، نور قادر به حرکت در مسافت های طولانی می باشد. برخی از سیگنا ل های نوری بدلیل عدم خلوص شیشه موجود ، ممکن است دچار نوعی تضعیف در طول هسته گردند. میزان تضعیف سیگنال نوری به درجه خلوص شیشه و طول موج نور انتقالی دارد. ( مثلا" موج با طول ۸۵۰ نانومتر بین ۶۰ تا ۷۵ درصد در هر کیلومتر ، موج با طول ۱۳۰۰ نانومتر بین ۵۰ تا ۶۰ درصد در هر کیلومتر ، موج با طول ۱۵۵۰ نانومتر بیش از ۵۰ درصد در هر کیلومتر
سیستم رله فیبر نوری
بمنظور آگاهی از نحوه استفاده فیبر نوری در سیستم های مخابراتی ، مثالی را دنبال خواهیم کرد که مربوط به یک فیلم سینمائی و یا مستند در رابطه با جنگ جهانی دوم است . در فیلم فوق دو ناوگان دریائی که بر روی سطح دریا در حال حرکت می باشند ، نیاز به برقراری ارتباط با یکدیگر در یک وضعیت کاملا" بحرانی و توفانی را دارند. یکی از ناوها قصد ارسال پیام برای ناو دیگر را دارد.کاپیتان ناو فوق پیامی برای یک ملوان که بر روی عرشه کشتی مستقر است ، ارسال می دارد. ملوان فوق پیام دریافتی را به مجموعه ای از کدهای مورس ( نقطه و فاصله ) ترجمه می نماید. در ادامه ملوان مورد نظر با استفاده از یک نورافکن اقدام به ارسال پیام برای ناو دیگر می نماید.