تحقیق بررسی ساختار اجتماعی مناطق حاشیه نشین شهر ایلام 15 ص

تحقیق بررسی ساختار اجتماعی مناطق حاشیه نشین شهر ایلام 15 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 20 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

2
‏بررسی ساختار اجتماعی مناطق حاشیه نشین شهر ایلام
‏
‏چکیده: این بررسی به مطالعه و ارزیابی تطبیقی شاخصهای توسعه ‏انسانی شهر- روستا در مناطق حاشیه نشین شهر ایلام(بان بور، بان  چرمگ و کمربندی) در ‏مقایسه با میانگین این شاخصها در سطح استان و کشور در سال 1385 می پردازد. آمارهای ‏پایه ای داده ها مربوط به سال 1383 می باشد.
‏جهت امکان مقایسه بهتر، آزمون بررسی ساختار اجتماعی- اقتصادی ‏مناطق حاشیه نشین ایلام طراحی و بین خانوارهای نمونه اجراء گردید. اعتبار آزمون با ‏کمک فرمول آلفای کرونباخ 62/0: α ‏بدست آمد. نتایج جمع آوری اسنادی آمارها و مقایسه ‏با نتایج آزمون حاشیه نشینی نشانگر توسعه نیافتگی و توزیع نابرابر هزینه- درآمد و ‏دیگر شاخصهای توسعه انسانی بویژه مولفه های بهداشت و درمان و آموزش است. این نتایج ‏همسویی بالایی با چارچوب نظری پژوهش(گیدنز، زیمل و مرتون) داشت. مهاجرت در این ‏مناطق بیشتر در ساخت خویشاوندی و بر اثر دافعه اجتماعی- فرهنگی روستایی بوده است نه ‏دافعه اقتصادی روستا یا جاذبه اقتصادی شهرها. آزمون فرضیات پژوهش و ترسیم شیب بتای ‏اثرگذاری متغیر مستقل بر متغیرهای وابسته نمونه، نشانگر تاثیر بالای سواد سرپرست ‏خانوار بیشتر بر سواد دختران و زنان این مناطق بصورت مثبت و همسو می باشد. در مجموع ‏این بررسی یافته های نوینی در خصوص وضعیت ساختاری مناطق حاشیه نشین ایلام ارائه ‏داده که در پایان نیز نمودارها و پیشنهاداتی آمده است.
‏واژگان کلیدی: جامعه ‏شناسی شهری، آسیب شناسی اجتماع شهری، مناطق حاشیه نشین ایلام، آمارها و شاخصهای ‏توسعه
‏مقدمه:
‏حاشیه‌نشینی از پیامدهای توسعه ناهمسو ‏و بدریخت در نظام شهرنشینی است. بیش از 50 درصد از جمعیت جهان در شهرها سکونت ‏دارند، فضا‌هایی منطقه‌ای که بستری گسترده از ساختارهای خرد و کلان ارتباطی، ‏تعارضات اجتماعی و خشونت‌های سازمان یافته را ترسیم می‌نماید. بسیاری از مسائل ‏اجتماعی-اقتصادی و سیاسی در کشورهای در حال توسعه ناشی از رشد و گسترش بدریخت ‏نظامها و فضاهای شهرنشینی بوده است.(Homer-Dixon, 1995) ‏در روند توسعه شهرنشینی به ‏ویژه بعد از انقلاب صنعتی و قرن نوزدهم با دگرگونی ساختار اجتماعی-اقتصادی سنتی، ‏توزیع نابرابر منابع و تسهیلات در فضای منطقه‌ای توسعه یافته است که و با وضع ‏مناسبات نوین اجتماعی، زمینه‌ساز شکل‌گیری ساختار از ریخت افتاده ای از توسعه ‏بوده‌ایم. در این ساخت به نقل از چارلز آبرامز« محدوده‌های فاقد یا تقلیل یافته ای ‏از تسهیلات و خدمات شهری به وجود آمد‌ند که حاشیه‌نشینان بوده و در چرخه شهرنشینی  ‏دروازه‌بانان اجتماعی (social gate Keepers)  ‏نامیده‌ شدند. (زاهدی،1382: 25)
 ‏زمانی که ساختار کلان در توزیع سرمایه با ایجاد نابرابری برخی از فضاهای ‏منطقه‌ای مثل روستاها و شهرهای کوچک را محروم می‌نماید، به خلق پاره‌ای از نظامهای ‏وابسته ، حاشیه‌ای ، عقب‌مانده ، سکونتگاه‌های غیرقانونی و مهاجر Marginal-Illegal ‏دامن می‌زند. (حاشیه‌نشینی 2، شیخاوندی، 1382: 122-121) ساکنینی که با پذیرش یا رد ‏اهداف ساختار کلان شهری از راه مناسبات غیرتعریف شده و وسایل غیرقانونی درصدد کسب ‏امتیازات محروم شده‌اند.(ر.ک: نظریه مرتون، مناسبات اهداف- وسیله) این توزیع
2
‏بررسی ساختار اجتماعی مناطق حاشیه نشین شهر ایلام
‏
‏چکیده: این بررسی به مطالعه و ارزیابی تطبیقی شاخصهای توسعه ‏انسانی شهر- روستا در مناطق حاشیه نشین شهر ایلام(بان بور، بان  چرمگ و کمربندی) در ‏مقایسه با میانگین این شاخصها در سطح استان و کشور در سال 1385 می پردازد. آمارهای ‏پایه ای داده ها مربوط به سال 1383 می باشد.
‏جهت امکان مقایسه بهتر، آزمون بررسی ساختار اجتماعی- اقتصادی ‏مناطق حاشیه نشین ایلام طراحی و بین خانوارهای نمونه اجراء گردید. اعتبار آزمون با ‏کمک فرمول آلفای کرونباخ 62/0: α ‏بدست آمد. نتایج جمع آوری اسنادی آمارها و مقایسه ‏با نتایج آزمون حاشیه نشینی نشانگر توسعه نیافتگی و توزیع نابرابر هزینه- درآمد و ‏دیگر شاخصهای توسعه انسانی بویژه مولفه های بهداشت و درمان و آموزش است. این نتایج ‏همسویی بالایی با چارچوب نظری پژوهش(گیدنز، زیمل و مرتون) داشت. مهاجرت در این ‏مناطق بیشتر در ساخت خویشاوندی و بر اثر دافعه اجتماعی- فرهنگی روستایی بوده است نه ‏دافعه اقتصادی روستا یا جاذبه اقتصادی شهرها. آزمون فرضیات پژوهش و ترسیم شیب بتای ‏اثرگذاری متغیر مستقل بر متغیرهای وابسته نمونه، نشانگر تاثیر بالای سواد سرپرست ‏خانوار بیشتر بر سواد دختران و زنان این مناطق بصورت مثبت و همسو می باشد. در مجموع ‏این بررسی یافته های نوینی در خصوص وضعیت ساختاری مناطق حاشیه نشین ایلام ارائه ‏داده که در پایان نیز نمودارها و پیشنهاداتی آمده است.
‏واژگان کلیدی: جامعه ‏شناسی شهری، آسیب شناسی اجتماع شهری، مناطق حاشیه نشین ایلام، آمارها و شاخصهای ‏توسعه
‏مقدمه:
‏حاشیه‌نشینی از پیامدهای توسعه ناهمسو ‏و بدریخت در نظام شهرنشینی است. بیش از 50 درصد از جمعیت جهان در شهرها سکونت ‏دارند، فضا‌هایی منطقه‌ای که بستری گسترده از ساختارهای خرد و کلان ارتباطی، ‏تعارضات اجتماعی و خشونت‌های سازمان یافته را ترسیم می‌نماید. بسیاری از مسائل ‏اجتماعی-اقتصادی و سیاسی در کشورهای در حال توسعه ناشی از رشد و گسترش بدریخت ‏نظامها و فضاهای شهرنشینی بوده است.(Homer-Dixon, 1995) ‏در روند توسعه شهرنشینی به ‏ویژه بعد از انقلاب صنعتی و قرن نوزدهم با دگرگونی ساختار اجتماعی-اقتصادی سنتی، ‏توزیع نابرابر منابع و تسهیلات در فضای منطقه‌ای توسعه یافته است که و با وضع ‏مناسبات نوین اجتماعی، زمینه‌ساز شکل‌گیری ساختار از ریخت افتاده ای از توسعه ‏بوده‌ایم. در این ساخت به نقل از چارلز آبرامز« محدوده‌های فاقد یا تقلیل یافته ای ‏از تسهیلات و خدمات شهری به وجود آمد‌ند که حاشیه‌نشینان بوده و در چرخه شهرنشینی  ‏دروازه‌بانان اجتماعی (social gate Keepers)  ‏نامیده‌ شدند. (زاهدی،1382: 25)
 ‏زمانی که ساختار کلان در توزیع سرمایه با ایجاد نابرابری برخی از فضاهای ‏منطقه‌ای مثل روستاها و شهرهای کوچک را محروم می‌نماید، به خلق پاره‌ای از نظامهای ‏وابسته ، حاشیه‌ای ، عقب‌مانده ، سکونتگاه‌های غیرقانونی و مهاجر Marginal-Illegal ‏دامن می‌زند. (حاشیه‌نشینی 2، شیخاوندی، 1382: 122-121) ساکنینی که با پذیرش یا رد ‏اهداف ساختار کلان شهری از راه مناسبات غیرتعریف شده و وسایل غیرقانونی درصدد کسب ‏امتیازات محروم شده‌اند.(ر.ک: نظریه مرتون، مناسبات اهداف- وسیله) این توزیع
2
‏مناسبات و تسهیلات اثرات اقتصادی، اجتماعی و جنایی خواهد داشت. در این پژوهش به ‏ترسیم و بیان  تحلیلی این ساختارها و اثرات آن در مناطق حاشیه‌ای و پیرامونی شهر ‏ایلام پرداخته می‌شود .
‏طرح مسأله و بیان موضوع :
‏طبق آمار ارائه شده در برنامه ‏اسکان بشری سازمان ملل (2003) از هر سه نفر در جهان یک نفر در خلال 30 سال آینده، ‏زندگی خود را در مناطق حاشیه شهرها و سکونتگاه‌های غیرقانونی طی می‌کند.(گاردین، 2003) ‏در این گزارش آمده 940 میلیون نفر در جهان (6/1جمعیت دنیا) در مناطق ‏غیربهداشتی، بدون سرپناه  و بدور از خدمات عمومی- امنیتی، شهری زندگی می‌کنند؛ ‏آفریقا با 20 درصد ، آمریکای لاتین با 14% و 550 میلیون نفر از جمعیت آسیا در ‏مکانهایی زندگی می‌نمایند که در بیانیه سازمان مللUN,HSP ‏مناطق حاشیه‌ای و غیر قابل ‏پذیرش نامیده شده‌اند.
‏کنیا- نایروبی
‏منطقه‌‌ای حاشیه با 600 هزار نفر بزرگترین مرکز حاشیه‌نشینی جهان با نام Kibera
‏کامبوج، پنوم‌پن
‏جمعیت 230 هزار نفر حاشیه‌نشینی مهاجر
‏برزیل، ریودوژانیرو
‏منطقه حاشیه‌ایFavelas‏ پایه‌ریزی شده در 1950 با 700 نفر با رشد بسیار سریع
‏سریلانکا،کلمبو
‏مرکز قدیمی شهر با صدها هزار نفر
‏مصر، قاهره
‏مناطق حاشیه‌ای در نواحی بیابانی اطراف شهر که از سوی دولت به مراکز نظامی و تخلیه زباله‌ها انتقال یافت.
‏هند،‌ بمبئی
‏ده‌ها هزار حاشیه‌نشین کارگر در ایام فصل موسمی در مناطق dharavi‏   و orangi
‏جمعیت شهری کشورهای در حال توسعه در 20 سال آینده (2025) با رشد ‏بسیار انبوه با 70 میلیون نفر در سال به 4/4 میلیارد نفر خواهد رسید. در گزارش Habitate UN. ‏آمده در 30 سال آینده دو میلیارد نفر در سکونتگاه‌های غیرقانونی، ‏ناسالم و شلوغ اطراف شهرها خواهند بود. افریقا با بالاترین نرخ رشد 9/71 % ‏، ‏اقیانوسیه 1/24%،‌آسیای مرکزی و جنوبی 58% ، شرق آسیا 31% غرب آسیا، 1/33%، آمریکای ‏لاتین و حوزه کارائیب 9/31% ، ‌آسیای جنوب شرقی 28% دارای جمعیت ساکن غیررسمی و ‏ناسالم از نظر بهداشت و خدمات شهری هستند. گام یازدهم در هدف هفتم برنامه جهانی ‏توسعه هزاره سازمان ملل(MDP,UN) ‏به اسکان 100 میلیون نفر در سکونتگاه‌های دارای ‏امکانات بهداشتی و خدمات شهری اذعان دارد.(2005 اکتبر، UN. Habitat).
 ‏مهمترین ‏سؤال بعد از ارائه و دریافت این آمارهای  شهرنشینی نزد پژوهشگران علم اجتماع این ‏است که منبع اصلی این افزایش درصد عظیم جمعیت فضاهای شهری و اطراف‌آن چیست؟ پیتر ‏گیزوسکی و توماس هومر دیکسون در پژوهش شهرنشینی و خشونت بستر مهمی از این افزایش ‏جمعیت را عامل مهاجرت روستائیان و مناطق فاقد امکانات رفاهی به شهرهای بزرگ دارای ‏توزیع بهینه تسهیلات و خدمات شهری می‌دانند(Cizewsky.Thomass,1996).
3
‏جدول شماره 1: نرخ شهرنشینی برحسب مناطق جهان در حال ‏توسعه
 
‏منطقه
‏80-1965
‏90-1980
‏2005-1990
‏آفریقای جنوب صحرا
‏8/4
‏9/5
‏8/5
‏شرق آسیا
‏3/4
‏3/3
‏2/3
‏چین
‏3/2
‏5/13
‏1/12
‏آسیای جنوبی
‏9/3
‏4/3
‏0/4
‏خاورمیانه و شمال‌آفریقا
‏6/4
‏4/4
‏7/4
‏آمریکای لاتین
‏9/3
‏0/3
‏1/3
 Source: Gizewsky –Thomas, "urban growth and violence, 1996.on ILO 1995
‏درصد بسیاری از نرخ رشد شهرنشینی در جهان را مهاجرت مناطق ‏روستایی به شهرها و کلان‌شهرها می‌دانند، پدیده‌ای که در کشورهای درحال توسعه بسیار ‏شدید می‌باشد؛ چیزی که آمارها نشان می‌دهد:
‏جدول 2: سهم مهاجرت در رشد شهرنشینی ‏جهان در 95-1970
 
‏مناطق جهان
‏حجم مهاجرت به شهرها (هزارنفر)
‏جمعیت‌شهرنشینی (هزار نفر)
‏درصد سهم مهاجرت در رشد شهرها
‏1995
‏1975
‏آفریقا- تانزانیا
‏417
‏8971
‏1602
‏96/84
‏آمریکای لاتین، برزیل
‏1934
‏115674
‏66793
‏35/59
‏آسیا، ایران
‏505
‏31066
‏15240
‏84/47
 Source: Gizewsky –Thomas, 1995 ‏دلایل اصیل مهاجرت ‏در نقاط مختلف جهان در پیوستار مهاجرتی شهر- روستا متفاوت است، (‏جاذبه شهری یا ‏دافعه روستاها) مثلاً برعکس مناطق آسیای غربی و آمریکای لاتین در نواحی آسیای جنوبی ‏و آفریقا دافعه روستاها بزرگترین عامل مهاجرت بوده است. با وجود این تمایزها در ‏آینده‌(2015) سهم شهرنشینی و مهاجرت و سکونتگاه‌های غیررسمی همچنان روندی رو به رشد ‏خواهد داشت. (Ibid,1995)