تحقیق ادبیات داستانی ایران 11 ص

تحقیق ادبیات داستانی ایران 11 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 17 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏1
‏ ‏روند تحول ادبیات معاصر ایران ، بارها ، به علت‏ ‏های گوناگون اجتماعی ‏_‏ فرهنگی ، قطع ‏شده و پس از یک دوره فترت با دیگر با حرکتی تازه آغاز شده است . برای ارا‏ی‏ه گزارشی ‏به هم پیوسته از این تاریخ گسسته صد ساله ، نویسندگان را در سه نسل می توان دسته ‏بندی کرد : پیشگامان ، نسل میانه ، نوخیزان آنچه ادبیات هر نسل را متفاوت با ‏ادبیات نسل پیش میکند‏،‏ تغییر نحوه نگاه به زندگی و طرز تلقی از وظیف‏ه ادبی‏ـ‏ات اس‏ت. ‏رد این تغیی‏ـ‏رات را می توان در رمان‏ ‏ها و مجموعه داستانهای یک قرن اخی‏ـ‏ر از 1274 تا‏ 1377 .‏ش‏.‏ دنبال کرد
‏پیشگامان : از 1274 تا 1320 ش
‏ ‏از قصه های منظوم ادبیات‏ ‏متقدم از قبیل شاهنامه فردوسی و مثنوی مولوی که بگذریم ، داستان‏ ‏های منثور فراوانی ‏داشته ایم‏ : از سمک عیار ت‏ا امیر ارسلان . اما برخلاف حکایت کوتاه که جایگاه ‏والایی در سنت ادبی ایران داشت ، این داستان‏ ‏ها ی بلند هیچ گاه جدی گرفته نشدند و در‏ ‏حاشیه نظام ادبی مسلط ماندند و به ندرت به درجه ادبی بودن رسیدند . اما تاثیر‏ ‏آنها را ، به هنگام دگردیسی حکایت بلند و سنتی‏ ایرانی به رمان اروپایی احساس م‏ی‏ ‏کنیم.‏ ‏نخستین رمان نویسان ایرانی از نظر شکل بخشیدن به حوادث رمان حول محور ‏سف‏ر‏ ‏و شیوه شخصیت پردازی از داستان‏ ‏ها ی بلند منثور‏،‏ تا‏ثیر پذیرفته اند . آثاری که اینا‏ن‏ ‏نوشتند ثمره برخورد تجدد با جامعه ای سنتی است ؛ برخوردی که موجد بحران نظام سیاسی‏ و‏ اجتماعی می شود و‏ ‏شکل گرفتن روشنفکرانی را در پی دارد که ضوابط جدیدی برای اصلاح ‏جامعه پیشنهاد می کنند . در درون ای‏ن تحولات اجتماعی و سیاسی است که‏ شکلهای جدید‏ ‏ادبی‏ و در درجه اول رمان رشد می کنند‏ . رمان‏، ‏ زاده بحرانی است که بین شکل‏ ‏های خلق ‏شده برای دنیایی در شرف فروپاشی و نابودی ، و شکل‏ ‏های ‏ ‏تازه ای که پاسخگوی وضع جدیدند‏ ‏پدید می آید‏.
‏ ‏اما مهم ترین عواملی که زمینه های مادی پیدایش رمان فارسی را ‏فراهم آورد صنعت چاپ و مطبوعات بود . رجال اصلاح طلبی مانند عباس میرزا قاجار پس از ‏شکست ایرانیان در جنگ با روس‏ ‏ها به خود آمدند و دریافتند که آینده کشور بستگی به دست ‏یابی به علوم جدید دارد . به همین منظور محصلاتی به فرنگ اعزام شدند‏. ‏آنان د‏ر‏ ‏بازگشت به میهن ماشین‏ ‏های چاپ را به ارمغان آوردند و ام‏کا‏ن پیدایش روزنامه ها و‏ ‏کتابها را فراهم ساختند‏.‏ همچنین با ترجمه متون علمی تاریخی و ادبی ، دریچه تازه ای ‏رو‏ ‏به جهان گشودند و‏ ‏دسترسی به متون تازه و شناخت فرهنگ غرب را آسان کردند‏.
‏2
‏ ‏چاپ‏، با ‏تکثیر آثار آن‏ ‏ها از انحصار اشراف در آورد و به میان مردم برد . اما ‏مهم ترین خدمت‏ آن را باید در پیدایش مطبوعات دانست‏. ‏مطبوع‏ات ، با ساده کردن نثر در دگرگو‏ن‏ ‏سازی مفهوم ادبیات تاثیر گذاردند و به شکل گیری تفکر انتقادی یاری کردند . نشریاتی ‏چون اختر ( چاپ استانبول ) و حبل المتین ( چاپ کلکته ) هم پایگاه و تکیه گاه‏ ‏نویسندگان نخستین متون داستانی جدید فارسی بودند و هم محلی برای تجربه کردن شیوه‏ ‏های تازه نگارش نویسن‏د‏گانی چون دهخدا و جمال زاده نیز با نوشتن برای مطبوعات کار ‏ادبی خود را‏ ‏آغاز کردند ‏.‏مطبوعات نثر را ساده‏،‏ و آماده به کار گرفته شدن ‏در تو‏صیفها و مکالمات کردند‏،‏ و مترجمان شکل تازه رمان را در معرض دید ایرانیان قرار ‏دادند ‏.
‏ ‏بحث رمان نویسی در ایران اول بار به سال 1250 ش‏.‏ در نامه میرزا فتحعل‏ی‏ ‏آخوندزاده به میرزا آقا تبریزی مطرح شد . او فن رمان را متضمن فواید ملت و مرغوب‏ ‏طبایع خوانندگان‏ ‏دانسته بود و به دو ویژگی‏ ‏رمان‏،‏ آموزندگی و سرگرم کنندگی‏، ‏اشاره کرده بود آن گاه مترجمان نخستین رمان‏ ‏های اروپایی در عصر‏ ‏قاجار در مقدمه هایی ‏که بر ترجمه های خود نوشتند‏،‏ کوشیدند تا با تعریف نوع ادبی جدید رمان آن را به ‏نظام ادبی ایران وارد کنند‏.‏ ترجمه داستان تاریخی ‏_‏ انتقادی آخوندزاده‏ ( 1191_‏1257‏ش ) ‏موسوم به ستارگان فریب خورده حکایت یوسف شاه در 1253 ش‏.‏ فارسی منتشر شد‏. ‏نویسنده از ورای داستانی که در عصر صفوی رخ می دهد‏ ، خرافه پرستی ، بی قانونی و ست‏م‏ ‏چیر‏گی‏ بر ایران ‏عصر قاجار را توصیف می کند و راه‏ ‏چاره را در تشکیل مجلس مشورتی‏ ‏از‏ ‏دانایان ملت می داند‏. ‏اما هنوز شرایط برای آفرینش این نحوه بیان جدی‏ـ‏د اد‏ب‏ـ‏ی‏ ‏ای‏ـ‏ران فراهم نش‏ـ‏ده ب‏ـ‏ود و رم‏ـ‏ان در ح‏ـ‏د ی‏ـ‏ک ان‏ـ‏دیشه وجود داشت. دو دهه گذشت‏،‏ تا اینکه در ‏1274 ‏ش حاج زین العابدین مراغه ای ‏( 1218 ‏–‏ 1290 ش )‏ تاجر مشروطه خواه مقیم ‏استانبول نخستین شبه رمان فارسی را با نام سیاحتنامه ابراهیم بیک نوشت‏.‏ تجسم واقع ‏گرایانه زندگی ایرانیان‏،‏ میهن پرستی عمیق و انتقاد از همه جوانب جامعه ایرانی‏،‏ جلد‏ ‏اول این رمان سه جلدی را به صورت نمونه گویایی از واقع گرایی پرشور در دوره مشروطه ‏در آورده است‏.
‏مراغه ای‏ ‏ نوع ادبی متعارف زمانه سفرنامه نویسی را به صورتی ‏تخیلی برای بیان نظریات اجتماعی ‏_‏ سیاسی خود به کار گرفت . در پی او عبدالرحیم ‏طالبوف ‏( 1213 ‏–‏ 1289 ش )‏ در مسالک المحسنین‏ ( 1284 ش ) ‏و میرزا حبیب اصفهانی‏(1311- ‏1251‏ق )‏ در ترجمه آزاد و خلاق خود از سرگذشت حاجی بابا ‏( 1284 ش ) ‏اثر جیمز‏ ‏موریه ‏(1780 ‏–
‏4
‏ 1849 م )‏ نیز از نوع ادبی سفرنامه ای بهره گرفتند‏.‏ ساخت سفرنامه ای‏ ش‏یوه مناسبی برای نشان دادن خصلتهای‏ ‏شخصیت دوران‏ به شمار می آید ؛ قهرمان‏ ‏داستان از عزلت به در می آید و با‏ ‏گشت و گذار در پهنه جامعه ناب‏ه‏هنجاریها را می بیند‏ و‏ با مقایسه آنها با نظام زندگی ممالک پیشر‏فته لزوم تغییر آنها را گوشزد می‏کند‏.‏ ‏نویسندگان عصر مشروطه بیشتر به نقش اجتماعی ادبیات توجه داشتند و برای ساختار‏ ا‏دبی و زیبایی‏ ‏شناسی رمان اعتباری قا‏ی‏ل نبودند‏.‏ داستانهایشان به اقتضای شرایط‏ ‏انقلابی بیشتر از آنکه جنبه تخیلی داشته باشد نقد اجتماعی و خطابه در مدح عدالت و ‏آزادی بود‏.
‏ ‏رمان فارسی حول درگیری قهرمان با نظام حاکم بر‏ ‏جامعه شکل می گیرد و‏ ‏ا‏ین ویژگی عصری است که طبقه متوسط از وضع خود آگاه می شود‏،‏ مفهوم ملت اهمیت می‏ ‏یابد و به فرد‏ فرد‏ انسان‏ ‏ها توجه می شود . رمان در زمانه ورود فرد عادی به عرصه‏ ‏رویدادهای تاریخی و معنی یافتن هستی او یکی از مهم ت‏رین‏ ‏گونه‏ ‏های ادبی را تشکیل می‏ ‏دهد‏. ‏بنیاد زیبایی شناسی جامعه ما با این تحول به کلی زیر و‏ ‏رو‏ ‏شده است ؛ یعنی از‏ ‏آن زیبا شناسی محدود و محلی که روبه گذشته ها و حفظ سنتها داشت به زیبایی شناسی‏ ‏جهانی و نامحدود که رو به جهان آینده و‏ ‏رویدا‏د‏های غیر مترقبه و‏ ‏ناشناخته دارد تغییر‏ ‏ماهیت داده است‏.‏ در سال‏ ‏های پس از مشروطیت شاهد پیدایش رمان تاریخی رمان اجتماعی و ‏داستان کوتاه هستیم‏.
‏رمان تاریخی
‏ نوع مطرح ادبی سالهای شکست انقلاب مشروطه و‏ ‏جستجوی منجیهای پرقدرت برای برقراری امنیت اجتماعی است نویسنده رویگردان از‏ ‏ناملایمات زمانه عظمت را در شکوه ب‏رباد رفته ایران باستان جستجو می‏کند‏.‏ رمان‏ ‏تاریخی ریشه در کار فکری کسانی دارد که در مسیر جریان به خود آیی ناشی از انقلاب‏ ‏مشروطه در جهت کشف تاریخ ملی کوشیدند‏.‏ از جمله این کسان میرزا آقا خان کرمانی‏(1270 _ 1314 ‏ق )‏ است که تاریخ ایران باستان را با نام آیینه ‏ا‏سکندری ‏( 1285 ش )‏ نوشت‏. ‏کوششهای مترجمان رمانهای اروپایی مانند محمد طاهر میرزا مترجم رمانهای الکساندر‏ ‏دوما را نیز نباید نادیده گرفت . ترجمه بعضی از این گونه رمانها رشته تازه ای از‏ ‏ادبیات تاریخی اروپا را شناساند و اتفاقا‏ ‏با مذاق مردم ما خوب جور در می آمد‏ ‏نویسندگان رمانهای تاریخی در بند افسانه های تاریخی و ادبیات گذشته بودند و به جای‏ ‏تصویر واقع گرایانه یک دوره مشخص از تاریخ به عنوان زمینه ماجراهای مهیج عشقی و‏ ‏رزمی‏ ‏استفاده می کردند .‏ ‏نخستین رمان از این نوع را محمد باقر میرزا خسروی ( 1226
‏5
‏–‏ 1298 ‏ش )با نام شمس و طغرا ( 1287 ش‏) در سه جلد دربار‏ه هجوم مغولان به ایران نوشت‏.
‏ ‏موس‏ی ‏نثری ( 1260 ‏_‏1332 ش ) در رمان عشق و سلطنت ( 1295 ش ) به فتوحات کوروش پرداخت‏. ‏میرزا حسن خان بدیع ( 1251 ‏_‏ 1316 ش ) نیز سرگذشت کوروش را دس‏ت‏مایه رمانی با نام‏ ‏داستان باستان ( 1299 ش ) کرد‏.‏ میرزا عبدالحسین صنعتی زاده کرمانی ( 1275 ‏–‏ 1352 ش‏) ‏رمان دامگستران یا انتقام‏ ‏خواهان مزدک ( 1299 و 1304 ش ) را درباره آخرین سالهای ‏سلطنت ساسانیان و درگیری‏ ‏های آنان با مزدکیان و اعراب نوشت‏.‏ از دیگر آثار او مانی ‏نقاش ( 1305 ش ‏) ‏و سلحشور ( 1312 ش ) است‏.‏ حیدر علی کمالی ( 1248 ‏–‏ 1315 ش ‏)‏رمان‏ ‏های موجوزتر و رمانتیک تری نوشت‏.‏ او در مظالم ترکان خاتون ( 1306 ش ) حمله‏ ‏مغول به ایران را تصویر کرد و در لازیکا (1310 ش ) توصیفی به فارسی سره از جنگهای‏ ‏ایرانیان و رومیان ارا‏ی‏ه داد‏.‏ در میان نویسندگان رمان‏ ‏های تاریخی کار علی اصغ‏ر‏ ‏رحیم زاده صفوی ( 1273 ‏–‏ 1338 ش ) به سبب وارد کردن نوعی افسانه علمی در رمان‏ ‏تاریخی قابل ذکر است :‏ ‏ شهربانو ( 1310 ش ) نادرشاه ( 1310 ش ) محمد حسین رکن زاده‏ (1278 ‏_ ‏1352‏ش ) در دلیران تنگستانی ( 1310 ش ) به مضمونی معاصر پرداخت و مبارزات‏ ‏مردم جنوب با‏ ‏استعمارگران انگلیسی را وصف کرد‏.
‏گرایشهای ملی گرایانه که از‏ ‏حمایت حکومت رضاشاه نیز برخوردار بود‏،‏ آن چنان گسترشی یافت که حتی نویسندگانی از ‏قبیل صادق هدایت و بزرگ علوی را نیز به نوشتن داستان‏ ‏های تاریخی ترغیب کرد‏.‏ ‏از دیگر‏ ‏رمان‏ ‏های تاریخی این دوره می توان به آثار زیر اشاره کرد : ‏ ‏پهلوان زند ( 1312 ش‏) ‏نوشته علی شیراز پور‏ ‏پرتو معروف به شین پرتو‏.‏ ( 1286 ‏–‏ 1376 ش ) عشق و ادب ( 1313 ش ‏)‏، اثر میرزا محمد علی خان آزاد ( 1258 ‏–‏ 1324 ش ) ، یعقوب لیث ( 1315 ش ) ، به قلم ‏یحیی قریب‏. ‏پیامبر ( 1316 ش ) ، اثر زین العابدین رهنما ( 1272 ‏–‏ 1368 ش ) آشیانه ‏عقاب ( 1318 ش )‏، نوشته زین العبدین مؤتمن ( متولد 1293 ش‏)
‏رمان اجتماعی
‏نوع ادبی دیگری که سالهای 1300 ش پدید آمد رمان اجتماعی است‏.‏ این نوع رمان از‏ نظ‏ر‏ س‏اختار تفاوت چندانی با رمان تاریخی ندارد و تنها به دلیل پرداختن به ماجراها و‏ ‏شخصیتهای معاصر از آنها متمایز می شود‏. ‏شخصیتهای معاصری از قبیل کارمندان و زنان‏ بر ‏صحنه ظاهر می شوند و ماجراهای غم انگیزی را از سر می گ‏ذ‏را‏نند که نشانه ای از‏ ‏دشوارییهای زند‏گی شهری در آستانه ورود جامعه به‏ ‏روزگار نو‏ است . رمان تهران ‏مخوف ‏( 1303 ش )‏ نوشته مرتضی مشفق کاظمی‏ ‏( 1281 ‏–‏ 1356 ش ) ‏، اثری راهگشا در این‏ ‏زمینه بود . نویسنده ، ضمن بازگویی داستان عشق ناکام پسری فقیر به دختری اشرافی‏ ‏تصویرهای روشنی از وضع محلات‏،‏ قهوه خانه ها‏،‏ اماکن فساد‏، ‏راهها و چاپارخانه های عرض راه ، مسافرت با گاری و درشکه و واگن شهری ، لباسها و